Schimmelinfecties

Inleiding
Infecties met huidschimmels zien we regelmatig bij de kat en af en toe bij de hond. De klachten varieren sterk, de een wordt helemaal kaal, de ander heeft slechts enkele korstjes. Het is ook mogelijk dat de mens door zijn huisdier besmet wordt.

Voorkomen
Zoals gezegd komen schimmelinfecties vaker bij de kat voor dan bij de hond. Ook andere dieren (cavia’s, konijnen, koeien en paarden) kunnen soms klachten hebben. Bij de kat zien we de problemen vooral bij langharige katten. Binnen de kattenfokkerij vormen schimmelinfecties een groot probleem. Bij groepen katten (cattery’s, asiels) is de ziekte moeilijk te bestrijden.

Oorzaak
De verwekkers zijn schimmels of gisten die zich hebben gespecialiseerd in het leven op de huid. Het gaat dus om een ander soort schimmel dan u op oud hout en dergelijke aantreft. Er zijn een aantal van deze ziekteverwekkers bekend. Bij de hond en kat gaat meestal om microsporie, een infectie met de schimmels microsporum gypseum of microsporum canis. Bij andere diersoorten gaat het vaak om trichophytie, veroorzaakt door trichophyton soorten. Deze huidschimmels leven van keratine, de stof waar huid en haren uit bestaan. Ze planten zich voort door sporen, microscopisch kleine zaadjes, die zeer lang, ook in extreme omstandigheden, kunnen overleven. Dit laatste maakt de behandeling moeilijk. De schimmel op het dier laat zich wel aanpakken, maar sporen in de omgeving kunnen jaren voor problemen zorgen.

Hond Kat Huisdier Huisdieren
Schimmelkweek schimmel schimmelaandoening huisdier vee

Verschijnselen
Dieren met een schimmelinfectie hebben huidklachten. Dit uit zich meestal als korstjes, pukkeltjes, schilfers en soms kale plekken. Voorkeursplaatsen zijn kop, oren en nagels, maar de ziekte kan zich uitbreiden over het hele lichaam. De dieren hebben weinig tot matige jeuk. Schimmelinfecties zijn besmettelijk, dus als u meerdere dieren in huis hebt is de kans dat zij ook klachten hebben groot. Ook de mens kan besmet raken. Bij ons ontwikkelt zich dan een zogenaamde ringworm. Deze begint als een klein rood bultje en veranderd in een steeds grote wordende rode ring, met binnen en buiten de ring normale huid. Vooral kinderen zijn de dupe om dat hun weerstand minder is dan die van volwassenen.

Diagnose
Op grond van de verschijnselen kan nooit met zekerheid worden gezegd dat een dier schimmel heeft. Er is dus verder onderzoek nodig. Dit onderzoek kan bestaan uit het beschijnen van de aangetaste huid met UV-licht (black-light), het maken van huidafkrabsels voor microscopisch onderzoek of het inzetten van een schimmel kweek. De methode met UV licht is simpel en snel, maar niet 100% betrouwbaar. Sommige soorten schimmel lichten groen op als ze bestraald worden door UV licht, maar ook huidschilfers, ontstekingsprodukten en sommige zalven kunnen een positieve uitslag geven. Het huidafkrabsel kost iets meer tijd en is betrouwbaarder, maar het is mogelijk dat je net een paar haren treft die niet aangetast zijn, terwijl het dier toch besmet is. De kweek is de meest betrouwbare methode, maar ook de kostbaarste. Bovendien duurt het drie weken voor de uitslag bekend is. Dit komt doordat schimmels langzaam groeien.

Behandeling
De behandeling bestaat uit een combinatie van pillen en shampoo. De pillen bevatten een stof die door het lichaam in de haren wordt ingebouwd en giftig is voor schimmels, de shampoo bevat een ander schimmeldodend middel. De pillen kunnen het beste met wat vet eten worden ingegeven, dit bevordert de opname van het medicijn uit de darm. Met de shampoo wordt het dier om de 4 dagen gewassen. De behandeling duurt minimaal 4 weken, maar vaak langer. Dit komt doordat de medicijnen eerst in het haar moeten worden ingebouwd voordat de schimmel afsterft. Aangezien haren traag groeien, duurt het lang voor de schimmel verdwenen is. Hiernaast moet ook de omgeving goed schoon worden gemaakt. Vooral als de besmetting al langer bestaat of als er veel dieren tegelijk aangetast zijn kunnen er veel sporen in de omgeving zitten. Als deze niet goed vernietigd worden kunnen de problemen steeds weer terugkeren. Meestal is het voldoende om de omgeving goed huishoudelijk schoon te maken (stofzuigen, dweilen, dekens in de was etc. ). In hardnekkige gevallen kunnen rookkaarsen met een schimmeldodend middel in huis worden aangestoken.

Preventie
Schimmel is een besmettelijke ziekte. De beste manier om een besmetting te voorkomen is ieder kontakt met andere dieren te vermijden. Dit is natuurlijk niet uitvoerbaar. Wel is het zo dat plaatsen waar veel dieren bij elkaar zitten, zoals tentoonstellingen, cattery’s en asiels een risico vormen. Het is verstandig om het kontakt tussen de dieren onderling, maar ook het kontakt met hun eigenaren te beperken. Dit kan door bijvoorbeeld de dieren niet samen in een kooi te zetten, kammen en borstels niet uit te wisselen en de dieren niet door iedereen te laten aanhalen. Verder is een goede vachtverzorging van belang; een gezonde goed verzorgde huid is niet zo vatbaar voor schimmels als een huid vol korstjes en wondjes.